Blagaj – grad bogate istorije i neprolazne ljepote

Samo 12 km od Mostara, na rijeci Buni, nalazi se jedno od najmističnijih i najljepših mjesta u Bosni i Hercegovini, srednjovjekovni gradić Blagaj. Posebnim ga čine očaravajuća priroda, vrelo rijeke Bune i istorijski ambijent kojim odiše derviška Tekija stara 600 godina.

Istorija

Na padinama Blagajskog brda postojala su naselja još u praistorijskom i rimskom periodu. Prvi pisani izvori o Blagaju su iz 10. vijeka. Najznačajniji nalazi u podgrađu iz toga perioda su stećci i kamena sudijska stolica nađena u obližnjem selu Kosor.

Od 1466. godine, kada Blagaj postaje dio Osmanskog carstva, srednjovjekovno podgrađe se transformiše u urbani centar od izuzetnog značaja. Iako je naseljeno još od davnina, u ovom poljoprivrednom okruženju je došlo do pojačanja trgovine i stvaranje urbanizovanog područja tek u drugoj polovini 15. vijeka, a njegova struktura je oblikovana tokom 16. vijeka.

Tokom osmanske uprave u okolini utvrde građene su kuće i javni objekti, pri čemu su nastala stambena područja poput gradskih četvrti (mahale), sa zgradama okrenutima prema unutrašnjim dvorištima. Raskošna dvorišta dokazuju visok životni standard i bogatstvo stanovnika, tako je Velagić kuća jedna od najvrednijih ove vrste u Hercegovini. Naselje je razvijenije uz desnu obalu rijeke Bune, jer je lijeva obala nešto strmija i manje pogodna za gradnju.

Javne zgrade su smještene namjerno u krugu urbane strukture kao dio cjeline. Među prvim zdanjima bila je Sultan Sulejmanova džamija, izgrađena 1521. godine, što je pomoglo da naselje stekne status kasabe (većeg naselja).

Tokom austrougarske vladavine, Blagaj je zadržao izgled orijentalnog naselja, iako je izgubio važnost urbanog centra.


DSCN5790
DSCN5853

Spomenici od nacionalne vrijednosti

 U Blagaju ima 11 spomenika od nacionalne vrijednosti, među koje spade i Stari grad iznad Blagaja. Sagrađen je na najistaknutijem mjestu visokog i teško pristupačnog kraškog brda, na 310 metara nadmorske visine i iznad vrela rijeke Bune, od kojeg je udaljen 266 metara.

Srednjovjekovno zdanje Stjepan grad zapravo je bilo gradska palača, opasana tvrdim bedemima s nazubljenim vrhovima koji su i danas vidljivi. U njemu je stolovao Stjepan Vukšić Kosača. Postoji i legenda koja kaže da je u njemu herceg Stjepan navodno zakopao svoje blago… Tako je i grad dobio ime po blagu herceg Stjepana – Blagaj.

Sa ruševina Kule Herceg Stjepana, koja je izgrađena na strateškom položaju, pruža se prelijepa panorama doline Neretve, slika koja opravdava cijeli sat penjanja na vrh ovih ruševina.

U Blagaju se nalazi Kuća i muzej Velagićevina, koja je sagrađena 1776. godine. Kompleks je sagrađen kao tri zasebne cjeline (za tri brata Velagića) na rukavcu rijeke Bune, na riječnom poluostrvu, ispod puta koji vodi prema tekiji. Kompleks starih kuća predstavlja prekrasan primjer otomanske stambene arhitekture i načina života u nekadašnjim blagajskim kućama i avlijama.

Ako se nađete u Blagaju, posjetite i džamiju, Karađozbegov most izgrađen 1570. godine i hamam iz 17. vijeka.

DSCN5822

TvrđavaBlagaj_1

Blagaj

Derviška tekija

Blagaj je danas jedno od najposjećenijih turističkih destinacija u BiH, a posebno mjesto pripada derviškoj Tekiji. Smještena pod visokom stijenom na mjestu izvora rijeke Bune, Tekija predstavlja značajan spomenik kulture ranog osmanskog perioda, a koja je tokom vremena pripadala raznim derviškim redovima.

Uz desnu obalu Bune, upravo kraj samog njenog izvora, nalazi se Tekija sa turbetom, uz koju su na vidljivim ostacima izgrađene i drugi objekti. Tekiju je navodno utemeljio Zijauddin Ahmed ibn Mustafa, koji je rođen u Mostaru, a studirao u Istanbulu. Današnja zgrada potiče iz 1851. godine, a podigao ju je u baroknom stilu Omer-paša Latas.

Objekat tekije je uklopljen u prirodni ambijent, tako da zajedno sa stijenama, vrelom Bune i mlinicama čini jedinstvenu cjelinu. Stijena iznad tekijskih građevina takođe je dio sakralne cjeline, ali istovremeno i dio objekta.

Tekija je otvorena za posjetioce, a oni koji žele ući u dervišku kuću moraju biti prikladno obučeni. Posljednja restauracija je završena prije dvije godine, a posjetioci imaju priliku da vide replike originalnih prostorija i namještaja, poput hamama, soba za molitvu, soba za ručavanje…

Smaragdnozelena, ledena Buna okružena sakralnim i svjetovnim objektima kao svjedocima minulih vremena i Tekija čine jedinstvenu harmoničnu cjelinu oblikovanu rukom prirode i rukom čovjeka. Ovdje možete uživati u šetnji pored rijeke, u tradicionalnim bosanskim jelima i pićima u jednom od lokala na obali, ili jednostavno sjediti u dvorištu Tekije i upijati mir derviša i ljepotu prirode.

DSCN5828

 DSCN5841
DSCN5835

Tekija_03